ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΕΡΡΩΝ

ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΟΡΕΙΒΑΣΙΑΣ ΑΝΑΡΡΙΧΗΣΗΣ

ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΑΣ (Ε.0.Χ.)

ΓΡΑΦΕΙΑ: Ν. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 15 – 62124 ΣΕΡΡΕΣ – ΤΗΛ. 23210 53790, FΑΧ. 23724

ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΛΑΙΛΙΑ, ΥΨΟΜ. 1500 ΤΗΛ. 23210 62400

ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΙΛΙΑ ΤΗΛ. 23210 58784, SALE ΤΗΛ. 23210 58783

O ΛΑΙΛΙΑΣ ΩΣ ΗΠΙΑ ΜΟΡΦΗ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Εισαγωγή

Ο ορεινός όγκος του Δάσους Λαιλιά αποτελεί ένα σημαντικό σημείο αναφοράς για το νομό Σερρών. Αυτό είναι γνωστό από πολλά χρόνια και κατά καιρούς αποτέλεσε το κύριο θέμα προγραμματικών δηλώσεων πολιτικών, φορέων της πόλης και του νόμου, οργανώσεων υπηρεσιών και συλλόγων, που δεσμεύτηκαν με προσπάθειες αναβάθμισης του.

Ο Ορειβατικός Σύλλογος Σερρών για ολόκληρο αυτό το διάστημα, παρέμεινε ίσως ο μόνος ενεργητικός παράγοντας στο χώρο, αντιμετωπίζοντας ένα σοβαρό και υπεύθυνο έργο με πενιχρά και ανύπαρκτα πολλές φορές, οικονομοτεχνικά μέσα. Σήμερα διαθέτει μια υποτυπώδη υποδομή και αναδομή και προσπαθεί να αποσαφηνίσει τη συγκεκριμένη ευθύνη του για την ανάπτυξη της περιοχής.

Θα μπορούσε να περιοριστεί στις αθλητικές του μόνο δραστηριότητες που κάποτε του έδιναν το προνόμιο της κρατικής επιχορήγησης. Αλλά από τη μια πλευρά αυτό έχει σχεδόν εξαλειφθεί τα τελευταία χρόνια και από την άλλη έχει δημιουργήσει συγκεκριμένες υποχρεώσεις προς το τουριστικό κοινό, τις οποίες και δεν μπορεί να αγνοήσει. Η ανάγκη λοιπόν της συνέχειας αυτής, απαιτεί οικονομική λύση μέσα από συγκεκριμένα προγράμματα χρηματοδότησης, που είναι ικανά να οργανώσουν ορθολογικά το χώρο.

Σαν σύλλογος όμως αποκλείεται εκ προοιμίου. Εξ αλλού θα ήταν αδιανόητο, στη περίπτωση που θα μπορούσε, να αναλάβει τη τουριστική ανάπτυξη του χώρου. Επομένως οριστικοποιείται η προοπτική της σύστασης συντονισμένης διαδικασίας με τη συμμετοχή της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, της ΑΝΕΣΕΡ Α.Ε., των όμορων κοινοτήτων και όλων των σχετικών φορέων που ασχολούνται με την γενικότερη ανάπτυξη του Νομού. Η πρακτική αυτή, θα μπορέσει να δημιουργήσει τις απαραίτητες οικονομικές προϋποθέσεις για την απρόσκοπτη και προγραμματισμένη αναβάθμιση του Λαιλιά, αξιοποιώντας την υπάρχουσα υποδομή και βελτιώνοντας την, έτσι ώστε να καλύψει τις ανάγκες του ορεινού τουρισμού για όλο το χρόνο, γιατί η περιοχή προσφέρει όλες εκείνες τις παραμέτρους που ανταποκρίνονται για εκδρομικό, φυσιολατρικό, αγροτικό και χειμερινό τουρισμό.

Για τη σκοπιμότητα της αναπτυξιακής αυτής δραστηριότητας, θα ήταν σκόπιμο να παρατεθούν τα παρακάτω στοιχεία που θα διευκολύνουν τη κατανόηση της ενέργειας.

Σημερινή κατάσταση

Με τα σημερινά μέσα που διαθέτει ο συγκεκριμένος χώρος, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτά δεν αποτελούν στοιχεία πλήρους και οργανωμένου πεδίου χειμερινού τουρισμού.

Με τον όρο χειμερινό τουρισμό, εννοούμε τη τουριστική κίνηση που δημιουργείται σε μια περιοχή κατά τους χειμερινούς μήνες. Ειδικότερα, έχει καθιερωθεί να εννοούμε τους μήνες εκείνους κατά τους οποίους η τουριστική κίνηση καλύπτει ποσοστό μικρότερο του μέσου μηνιαίου όρου, δηλαδή του 8,3%. Στη χώρα μας χαρακτηρίζεται σαν χειμερινή περίοδος το χρονικό διάστημα από 15 Νοέμβριου έως 15 Μαρτίου.

Ο χειμερινός τουρισμός βρίσκει τη κύρια έκφραση του στο χιονοδρομικό κέντρο, με την άσκηση του σκι πίστας. Σήμερα, το χιονοδρομικό κέντρο του Λαιλιά, διαθέτει ένα (1) χιονοδρομικό περίπτερο που λειτουργεί ως café – restaurant, μια (1) χιονοδρομική πίστα συνολικού μήκους 1.200 περίπου μέτρων και δυναμικότητας 750 χιονοδρόμων / ώρα, ένα (1) πάρκινγκ τριών (3) στρεμμάτων και χωρητικότητας 60-80 αυτοκινήτων, δυο (2) μηχανήματα χιονοστρωτήρες, ένα (1) ορειβατικό καταφύγιο σε απόσταση 3 χιλ. και δυναμικότητας 75 ατόμων απλής διανυκτέρευσης και διημέρευσης, ένα (1) χιονοδρομικό μονοπάτι μήκους 10 χιλ. για δρόμους αντοχής με σκι και δίαθλο, τηλεφώνα, δίκτυο της ΔΕΗ, σχολές εκμάθησης σκι, χιονοδρομική ομάδα, ομάδα αναρρίχησης και ορειβασίας. Το χιονοδρομικό κέντρο συνδέεται με τη πόλη των Σερρών με ασφαλτοστρωμένο δρόμο 27 χιλ., που εκχιονίζεται από μηχανήματα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. Ο συνολικός επιτρεπτός φόρτος της πίστας είναι περίπου 400 χιονοδρόμοι.

Υπάρχει μια πληθώρα αρνητικών στοιχείων που δεν επιτρέπουν την πλήρη ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού στο Λαιλιά και κατ’ επέκταση τη πλήρη εκμετάλλευση της χιονοδρομικής πίστας. Καταρχάς, δεν διαθέτει ξενοδοχείο ή ξενώνα δυναμικότητας τουλάχιστον 60-70 κλινών, ιατρείο εξοπλισμένο για την εξυπηρέτηση εκτάκτων αναγκών, πάρκινγκ για την εξυπηρέτηση των ημερών αιχμής και ειδικά για τα λεωφορεία, οργανωμένα καταστήματα παροχής υπηρεσιών και εξοπλισμού, οργανωμένες τουαλέτες, χώρος παραμονής επισκεπτών, χώρος πώλησης τοπικών προϊόντων. Επιπλέον, δεν προσφέρονται ικανοποιητικές υπηρεσίες λόγω συνεχών τεχνικών βλαβών και έλλειψης εξοπλισμού και καθημερινής λειτουργίας (μόνο Σαββατοκύριακα & αργίες), δεν υπάρχει αυτοδύναμη εξυπηρέτηση εκχιονισμού, οδικής βοηθείας και ενημέρωσης και τέλος, υπάρχει πρόβλημα αποκομιδής απορριμμάτων μετά από κάθε μέρα λειτουργίας.

Έναντι όλων των παραπάνω, μπορεί κανείς να αντιπαραθέσει τη μοναδική αισθητική του τοπίου που ελάχιστα χιονοδρομικά κέντρα της χώρας έχουν, τη μεγάλη και παρατεταμένη χιονοκράτηση λόγω βόρειας έκθεσης της πίστας, τη πολύ καλή ποιότητα των ημερών (χωρίς ομίχλη και δυνατό άνεμο), τη μικρή απόσταση από τη πόλη των Σερρών (27 χιλ.) και της Θεσ/νίκης (105 χιλ.), τη δυνατότητα αγώνων χιονοδρομίας σχεδόν όλων των κατηγοριών λόγω της υψομετρικής διαφοράς τέρματος αφετηρίας (250 μ.) και τη μεγάλη δυνατότητα βελτίωσης της υπάρχουσας υποδομής και αναδομής.

Ο έντονος συναγωνισμός που υφίσταται το χιονοδρομικό κέντρο από άλλα παλαιά και νέα χιονοδρομικά κέντρα της Β. Ελλάδας, οφείλεται αφ’ ενός στην έλλειψη προσφοράς βελτιωμένων υπηρεσιών όπως δυνατότητα διανυκτέρευσης, καθημερινή έλλειψη λειτουργίας, μη ικανοποιητική δυνατότητα μορφών απασχόλησης (οργανωμένα κάμπινγκ), κ.λ.π. Ο κύριος όγκος επισκεπτών κατά μέσο όρο, φθάνει τους 10.000 τα τελευταία 5 χρόνια με εμφανή τάση να μειωθεί ακόμη περισσότερο. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών προέρχεται από τη Θεσ/νίκη και ακολουθούν η Καβάλα και η Ξάνθη. Η Θεσ/νίκη διαθέτει σήμερα 4 έως 5 επιλογές χιονοδρομικών κέντρων στη Β. Ελλάδα. Τα κοντινότερα κέντρα είναι ο Λαιλιάς και το Σέλι της Βέροιας, που απέχουν 105 χιλ. από τη Θες/νίκη. Το Σέλι καταλαμβάνει το 77,3% των προτιμήσεων, σε αντίθεση με το Λαιλιά όπου η προτίμηση φθάνει μόλις το 4,6%.

Η τόσο μεγάλη διαφορά, είναι φανερό ότι οφείλετε στις περιορισμένες δυνατότητες που προσφέρει το Χιονοδρομικό Κέντρο Λαιλιά. Εξετάζοντας συνοπτικά τα στοιχεία έρευνας του Πανεπιστημίου Θεσ/νίκης για τη ζήτηση και τις προοπτικές της δραστηριότητας του σκι, σαν κύρια έκφραση του χειμερινού τουρισμού στη Β. Ελλάδα, διαπιστώνουμε τα εξής:

Η συχνότητα άσκησης της δραστηριότητας του σκι, ανήλθε τα τελευταία χρόνια σε 8,6 φορές το χρόνο κατά μέσο όρο. Αυτό σημαίνει, πως με τις υπάρχουσες κλιματολογικές συνθήκες, η προαναφερόμενη δυνατότητα αντιστοιχεί σε μία (1) φορά τη βδομάδα. Από το τέλος Δεκεμβρίου ως το τέλος Φεβρουαρίου, πάνω από το μισό των σκιέρ (52,3%) αρκούνται σε δύο (2) φορές το μήνα, ενώ οι υπόλοιποι (21,7%) σε δύο (2) φορές τη βδομάδα.

Η μη εντατικότερη άσκηση από τα ¾ και πλέον των σκιέρ, υποχρεώνεται από μία σειρά λόγων που την κύρια έκφραση του (73,9%) έχει η αιτιολογία “δεν έχω χρόνο”. Αυτό γίνεται κατανοητό αν ληφθεί υπόψη ότι, α) για να ασκηθεί η δραστηριότητα πρέπει να αφιερωθεί ο ελεύθερος χρόνος μιας ημέρας (μετάβαση – παραμονή), όταν υπάρχει αδυναμία διανυκτέρευσης και β) υπάρχει μια σειρά άλλων κοινωνικών υποχρεώσεων για τα Σάββατα – Κυριακές, όταν δεν υπάρχει δυνατότητα καθημερινής λειτουργίας του κέντρου. Ότι περισσότεροι (50,4%) σκιέρ ανταποκρίνονται σε μια απόσταση περίπου 100 χιλ. και δεν αναζητούν πέρα από αυτή την απόσταση.

Η εκλαΐκευση του σκι έχει σαν συνέπεια να μη θεωρείται αυτό προνόμιο των εύπορων κοινωνικών τάξεων. Σήμερα, ο κύριος λόγος άσκησης του σκι είναι η εσωτερική παρόρμηση, η αγάπη για το σπορ (75%), η αγάπη για τη φύση (16,7%), η ανάγκη της αλλαγής και η εμπειρία του “κάτι άλλο” (20,8%) και το στενό φιλικό περιβάλλον (20,8%).

Από όλα αυτά, εύκολα διαπιστώνει κανείς πως η μελλοντική αύξηση της ζήτησης θα εξαρτηθεί από την άρση των λόγων που δρουν ανασταλτικά. Με την εφαρμογή κατάλληλης τουριστικής πολιτικής, είναι δυνατόν μεσοπρόθεσμα να δραστηριοποιηθεί το 14,8% του πληθυσμού (σημερινοί αρνητές) και να επιδοθεί εντατικότερα στο σκι το 4,75% (σημερινοί σκιέρ), διαμορφώνοντας έτσι μια καινούργια ζήτηση ύψους 34,75% υπερδιπλάσιας της σημερινής. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί, αξιοποιώντας τη παρουσία “μονοήμερων” επισκεπτών και “εκδρομέων με διανυκτέρευση”.

Οι θετικές συνέπειες προβάλλουν ευδιάκριτα:

Στην Αύξηση Απασχόλησης

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού (75-80%) της γύρω περιοχής (Ορεινής –

Ξηροτόπου), απασχολείται με τη γεωργία – κτηνοτροφία. Το τμήμα αυτό υποαπασχολείται σε πολύ μεγάλο βαθμό και ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες. Επομένως, κάθε αύξηση της απασχόλησης τη χειμερινή περίοδο στη περιοχή, αποτελεί καθαρή ωφέλεια γιατί το κόστος ευκαιρίας της εργασίας είναι παρά πολύ χαμηλό. Έτσι η απασχόληση μπορεί να είναι άμεση, (αφορά τα άτομα που θα απασχολούνται στο ίδιο έργο) και έμμεση, που αφορά την απασχόληση που θα δημιουργηθεί στους άλλους τομείς (ξενώνες, κλπ.).

Στην Αύξηση Εισοδημάτων

Αυτή θα προέλθει από άλλες πηγές πλην της εργασίας. Είναι τα κέρδη των διάφορων επαγγελμάτων, καθώς και τα εισοδήματα που προβλέπεται να εξασφαλίσουν οι κάτοικοι των γύρω περιοχών από την ενοικίαση δωματίων, γιατί αν ο αντικειμενικός στόχος επιτευχθεί με τη βελτίωση των εγκαταστάσεων του Χιονοδρομικού Κέντρου, προβλέπεται ότι σε περιόδους αιχμής το κέντρο θα επισκέπτονται περίπου 2.000 άτομα την ημέρα (για κάθε χιονοδρόμο αντιστοιχούν τουλάχιστον 2 άτομα συντροφιάς). Υπολογίζοντας ότι ένα ποσοστό 20% των επισκεπτών θα διανυκτερεύσει και δεδομένου ότι η δυνατότητα του ξενώνα θα είναι συγκεκριμένη, προκύπτει ότι θα υπάρξουν δυνατότητες για ζήτηση ενοικίασης δωματίων στη περιοχή.

Τα Κέρδη του Φορέα

Τα κέρδη του φορέα υπολογίζονται σαν ωφέλειες για την περιοχή, γιατί θα τα

χρησιμοποιεί για την εκτέλεση έργων που θα βοηθούν στη περαιτέρω ανάπτυξη της περιοχής και δεν θα προέρχονται μόνο από το χειμερινό τουρισμό, αλλά και από τις άλλες μορφές του ορεινού τουρισμού.

Νικηφόρος Χριστοφορίδης

Πρόεδρος του Ε.Ο.Σ. Σερρών