ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ( ΠΑΣΟΚ )
Η 12η Δεκεμβρίου 2002, ημέρα συνόδου κορυφής
των Ευρωπαίων ηγετών στην Κοπεγχάγη, είναι, ίσως, μια ημερομηνία με ιδιαίτερη
σημασία για τους Ευρωπαίους πολίτες,γιατί στην σύνοδο
αυτή οι ηγέτες τους έδειξαν, έπειτα από χρόνια, πως διαθέτουν το κουράγιο να
πουν όχι στους Αμερικάνους σπάζοντας το κέλυφος της αυτοκαθήλωσης
και της παγκόσμιας πολιτικής περιθωριοποίησης τους, γεγονός που είχε
ευεργετική επίδραση στην περηφάνια τους.
Εμείς ως Έλληνες, νιώσαμε μια επιπρόσθετη ικανοποίηση, γιατί ένα στρατηγικό
σχέδιο, για λύση του εθνικού με ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που
καταστρώθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Θεόδωρο Πάγκαλο και τον Γιάννο
Κρανιδιώτη και κατατέθηκε στη Σύνοδο
κορυφής της Κέρκυρας το 1994, ολοκληρώθηκε με επιτυχία χάρη στην υπευθυνότητα,
αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα του Κώστα Σημίτη και του Γιώργου Παπανδρέου
και σήμερα βλέπουμε τα πρώτα αποτελέσματα του με την υπογραφή της πράξης
προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σήμερα, λοιπόν, που στη καθημερινότητά μας ο πλανητικός
καπιταλισμός ενδιαφέρεται μόνο για το κέρδος της επένδυσης της στιγμής, χωρίς
μνήμη για το παρελθόν και χωρίς αγωνία για το μέλλον, η Ευρώπη φαίνεται πως
αποτελεί την δημοκρατική και κοινωνική όαση και την ελπίδα όλων των
απελπισμένων λαών της γης και οφείλει, ιστορικά, να δικαιώσει την πολιτική,
κοινωνική και πολιτιστική της καταγωγή.
Οφείλουμε, λοιπόν, στα πλαίσια σύνταξης του νέου
Ευρωπαϊκού Συντάγματος, να ανοίξουμε ένα μεγάλο δημοκρατικό, πολιτικό και
κοινωνικό διάλογο, με τη συμμετοχή όλων των Ευρωπαίων πολιτών, κεντρίζοντας και
κεντρώνοντας το δημόσιο προβληματισμό πάνω στα μεγάλα ζητήματα που ταλανίζουν
τις Ευρωπαϊκές κοινωνίες. Πρέπει να συζητήσουμε για το νέο μοντέλο του
κοινωνικού κράτους με βάση τις αξίες της κοινωνικής αλληλεγγύης. Πρέπει να
συζητήσουμε για την οικονομική δημοκρατία, εξασφαλίζοντας όλον εκείνο τον απαραίτητο
πολιτικό εξοπλισμό, για να είναι ο Ευρωπαίος πολίτης ισότιμο και ισοδύναμο
μέλος μιας κοινωνίας πολιτών και όχι μιας κοινωνίας υπηκόων υποτακτικών
παθητικών αποδεκτών ρύθμισής της τύχης του από τους άλλους. Πρέπει να ανοίξουμε
το διάλογο για την οικονομική δικαιοσύνη, για να οικοδομήσουμε κοινωνικούς
ηθμούς διήθησης όλων εκείνων των φαινομένων που γεννούν την ανισότητα και αποθεσμοποιούν τους δημοκρατικούς και κοινωνικούς θεσμούς.
Πρέπει να ψηλαφίσουμε τα σημεία των καιρών εξασφαλίζοντας σε κάθε πολίτη
προσπέλαση στην κοινωνία της εκμάθησης και της γνώσης, παρέχοντάς του πεδίο
ανάπτυξης των δημιουργικών δυνατοτήτων και ικανοτήτων του, για να είναι ένας
πολίτης αυτοκαθοριζόμενος και όχι ετεροκαθοριζόμενος,
για να είναι ένας άνθρωπος χειραφετημένος και όχι χειραγωγημένος, γιατί ένας τέτοιος πολίτης δεν θα είναι θεατής των
εξελίξεων αλλά συνδημιουργός. Πρέπει να αποφλοιώσουμε
και να αγγίξουμε τον πυρήνα των νέων διαμορφούμενων παραγωγικών σχέσεων, της
υπερπαραγωγής της εξειδικευμένης εργασίας και της αυξανόμενης υπεραξίας του
παραγόμενου προϊόντος, για να προχωρήσουμε σε μια πιο γενναία αναδιανομή του
παραγόμενου πλούτου με μηχανισμούς ανισοκατανομής που
θα περιορίζουν τις κοινωνικές ανισότητες και θα καθιερώνουν ένα ελάχιστο
εγγυημένο και αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης για κάθε Ευρωπαίο πολίτη.
Σήμερα, όλες οι
οικονομικές αναλύσεις, συμπεραίνουν πως η διευρυνόμενη φτώχεια και κοινωνική
ανισότητα δεν είναι αποτέλεσμα έλλειψης πλούτου, αλλά προϊόν υπερσυγκέντρωσης του πλούτου στους ολίγους και διανομής της
φτώχειας, της κοινωνικής ανασφάλειας και
της περιθωριοποίησης στους πολλούς.
Το φαινόμενο ιδιωτικοποίησης των κερδών και
κοινωνικοποίησης του κόστους, από την άναρχη αγορά εργασίας, η ανεργία και ο
ιός της φτώχειας που μολύνει όλο και περισσότερο το κοινωνικό σώμα,
χαρακτηρίζουν το απαχθές βλέμμα του κοινωνικού
αποκλεισμού και του ρατσισμού, που σκορπίζει το μελαγχολικό « χαμόγελο » της μοιρολατρείας και απειλεί να επιχωματώσει σημαντικά τμήματα
της κοινωνίας, δημιουργώντας έναν αντίκοσμο, έξω από
τα τείχη της λεγόμενης φυσιολογικής κοινωνίας, ένα κόσμο της απελπισίας και της
απόγνωσης, έναν κόσμο που ο καλός φτωχός γίνεται κακός και μετατρέπεται σε
εγκληματία, όπως έλεγε και ο Ρενέ Ρενουάρ.
Απέναντι, λοιπόν, σε μία παγκοσμιοποίηση που διαθέτει
σαφήνεια μέσων, αλλά ασάφεια στόχων και σκοπών, οι κοινωνίες έχουν ανάγκη από
ένα όραμα, που θα γεννά ελπίδες και προοπτικές, ότι οι κατακτήσεις της
επιστήμης και η χρήση των νέων τεχνολογιών θα υποτάσσονται στη δύναμη μια ηθική
που θα αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής του ελεύθερου χρόνου του ανθρώπου και δεν
θα είναι ο καθημερινός εφιάλτης μιας μελαγχολικής ζωής για τους πολλούς.
Η Ελληνική Προεδρία έχει στα χέρια της την ευκαιρία, στα
πλαίσια ολοκλήρωσης των διατάξεων του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, να μετατρέψει τη
Σύνοδο Κορυφής της Θεσσαλονίκης σε μια σύνοδο που θα υπόκειται στους άγριους,
άπληστους και ασύδοτους νόμους της αγοράς της οικονομίας.
Για αυτό είναι ανάγκη, σήμερα όσο ποτέ, η Ευρώπη να
οχυρώσει την κοινωνική της άμυνα, προκειμένου να αναχαιτίσει εκείνα τα φαινόμενα, που απειλούν να ρηγματώσουν την κοινωνική της συνοχή και να μπολιάσουν τον
Ευρωπαίο πολίτη με ένα ιδιότυπο απάνθρωπο ατομικισμό που υπονομεύει τον κοινωνισμό του. Οφείλουμε, λοιπόν, όλοι οι Ευρωπαίοι, να
εργαστούμε και να συνεργαστούμε, για την οικοδόμηση μια ς κοινωνίας στο
επίκεντρο της οποίας θα βρίσκεται ο απόλυτος σεβασμός της ανθρώπινης
αξιοπρέπειας, ώστε ο ύμνος της ανάπτυξης να αγγίξει τα χείλη όλων των ανθρώπων.
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ:
ΚΟΥΡΟΥΜΠΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
ΔΙΔΑΚΤΩΡ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΑΙΤΟΛΩΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ( ΠΑΣΟΚ )
Η περιρρέουσα ανασφάλεια και
αστάθεια, που χαρακτηρίζει την εποχή της παγκοσμιοποίησης που βιώνουμε, αναδύει
εκφάνσεις ρατσισμού που διαπερνούν όλες τις μορφές της ζωής. Όσοι, δηλαδή, δεν
έχουν την ίδια κοινωνική ταυτότητα, την συνηθισμένη λειτουργικότητα και την
κατεστημένη κανονικότητα, είναι « οι άλλοι », για τους οποίους ο ρατσισμός
διογκώνει τις διαφορές και υποβαθμίζει τις ομοιότητες.
Η κυρίαρχη αντίληψη του νεοφιλελευθερισμού
επιχειρεί να οικοδομήσει την λογική του σημερινού ανθρώπου στο ψευδεπίγραφο
επιχείρημα του
« νιάσου για τον εαυτό σου κι έτσι θα πετύχεις» . Έτσι ολισθαίνει σε έναν ιδιότυπο ατομικισμό που διαβρώνει και υπονομεύει τον κοινωνισμό του.
Τα φαινόμενα
αυτά του ρατσισμού απειλούν, να ρηγματώσουν την
συνοχή των κοινωνιών και να απαξιώσουν, όλες εκείνες τις αξίες που συγκροτούσαν
και οικοδομούσαν τις σταθερές μέσα σε μια κοινωνία.
Η εποχή μας
χαρακτηρίζεται ως εποχή των μεγάλων δυνατοτήτων, που παρέχουν οι νέες
τεχνολογίες και των μεγάλων ευκαιριών, που προσφέρει η κοινωνία της γνώσης και
της εκμάθησης.
Η ιδεολογία, που
γεννάει η εικονολατρεία της εποχής, που αποκαθηλώνει τον πολιτικό και κοινωνικό
λόγο, απαξιώνει την αξία και την απαξία της ανθρώπινης προσωπικότητας, εθίζει
τον άνθρωπο σε μια αίσθηση αφασίας, υποκαθιστώντας την κοινωνική ευαισθησία.
Οι κοινωνίες
οφείλουν να κεντρίσουν και να κεντρώσουν τον προβληματισμό τους, έναν
προβληματισμό που αποτελεί το διαχρονικό χάρισμα των σκεπτόμενων ανθρώπων.
Τοιουτρόπως ο άνθρωπος, αντί να γίνεται έρμαιο και καύσιμη ύλη ενός αποκτηνωμένου ρατσισμού, θα πρέπει να εντάξει και να ανασυντάξει τις πνευματικές του δυνάμεις, φέρνοντας στο προσκήνιο του καθημερινού και δημόσιου προβληματισμού τα μεγάλα ζητήματα της εποχής, που μπορούν να μεταλλάξουν την απρόσωπη εποχή μας σε μια οραματική και με προοπτική ελπίδας εποχή.
Πρέπει, λοιπόν, να ξεκινήσει συζήτηση πάνω σε πελώρια πολιτικοκοινωνικά ζητήματα, που θα ταλανίζουν τις επόμενες γενιές.
Πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση για την οικονομική δικαιοσύνη, πως, δηλαδή, θα απαντήσουμε, με ισχυρούς, ευέλικτους και ευαίσθητους θεσμούς, στις διευρυνόμενες, με εκρηκτικούς ρυθμούς, κοινωνικές ανισότητες και ποιους θεσμούς θα κατοχυρώσουμε, ώστε να είναι αποτελεσματικοί οι μηχανισμοί πρόληψης ή και καταστολής του κοινωνικού και οικονομικού αποκλεισμού.
Πρέπει να συζητήσουμε πως θα εξασφαλίσουμε ισότιμους όρους ευκαιριών πρόσβασης του κάθε πολίτη, από την κοινωνία της γνώσης στην κοινωνία της εκμάθησης, για να μπορεί ο πολίτης να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μιας εποχής, που χαρακτηρίζεται ως εποχή των επιταχυνομένων αποδόσεων.
Πρέπει να ανλύσουμε, να ψηλαφίσουμε και να εξηγήσουμε την νέα διαμορφούμενη παραγωγική σχέση, ανάμεσα στην υπερπαραγωγή του εξειδικευμένου εργαζόμενου και στην αυξημένη υπεραξία του παραγόμενου από αυτόν προϊόντος, ώστε η αναδιανομή του παραγόμενου πλούτου να δημιουργεί όρους μιας ισχυρής κοινωνίας και όχι μιας κοινωνίας ισχυρών, που απολαμβάνουν τον πλούτο και μοιράζουν τη φτώχεια και την δυστυχία στους πολλούς.
Πρέπει να συμφωνήσουμε πολιτικά, για μια πραγματική, σε νόημα και περιεχόμενο, ισόρροπη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη, διαμορφώνοντας το πεδίο, για μια κοινωνία βιοκεντρική χωρίς ρατσισμούς και αποκλεισμούς.
Είναι κοινή αποδοχή πως η περιρρέουσα διευρυνόμενη φτώχεια στην εποχή μας δεν είναι προϊόν έλλειψης πλούτου.
Ποια, πρέπει να είναι, η απάντηση στην ποιότητα των καθημερινών προβλημάτων, πως δηλαδή θα υπερασπιστούμε αξιόπιστα την αξιοπρέπεια του εργαζόμενου, από αυτό που συμβαίνει και χαρακτηρίζεται ως ζούγκλα στην αγορά εργασίας;
Τι θα πούμε, για την εγκατάλειψη του τομέα της κοινωνικής οικονομίας, ιδιαίτερα στο χώρο του συνεταιριστικού κινήματος, που όπως και σε άλλες καπιταλιστικές χώρες θα μπορούσε να περιορίσει την απληστία και την ασυδοσία του εμπορίου σε βάρος του παραγωγού και του καταναλωτή, συμβάλλοντας σ’ ένα ανόθευτο ανταγωνισμό της αγοράς;
Πως πρέπει να εργαστούμε για ένα σύγχρονο κοινωνικό κράτος, που θα εξασφαλίζει κοινωνική γαλήνη, μέσα από την ύπαρξη ουσιαστικής κοινωνικής συνοχής, σε αντίθεση με την περιρρέουσα νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, που επιχειρεί να εξασφαλίσει την κοινωνική γαλήνη μέσα από την ανασφάλεια και παθητικοποίηση του ανθρώπου, μετατρέποντας τον σε ένα άβουλο ον, που δεν θα διαφέρει η προσωπικότητα του από εκείνη των κατοικίδιων ζώων;
Ποιοι πρέπει να είναι, δηλαδή, οι νέοι θεσμοί, που θα οχυρώνουν και θα κατοχυρώνουν μια πολιτική και κοινωνική δημοκρατία, ικανή να ναχαιτίζει όλες εκείνες τις δυνάμεις, που επιχειρούν να την αποθεσμοποιήσουν υπηρετώντας επιλογές, που σπρώχνουν στο κοινωνικό και οικονομικό περιθώριο σημαντικά τμήματα της κοινωνίας;
Φοβούμαι ότι ζούμε σε μια εποχή ιδεολογικής σύγχυσης, αμφισβήτηση και συμψηφισμών.
Γι’ αυτό το πρώτο ζητούμενο είναι η καθιέρωση του σεβασμού στην διαφορετικότητα και πολυποικιλότητα της σκέψης, της αίσθησης και της αισθητικής, για να έχει αξία το αξίωμα:
« ελευθερία είναι το δικαίωμα να διαφέρεις ή και να διαφωνείς ».
Η αντιβίωση για το ξερίζωμα των παραπάνω επικίνδυνων φαινομένων, που απτα κτήνη είναι δημιούργήματα του Θεού, οι κτηνωδίες είναι δημιούργήματα του Θεού, οι κτηνωδίες είναι δημιούργήματα του ανθρώπου».