Εισηγητής: Θεόδωρος Μηλίδης Παθολόγος Αν. Διευθυντής Γ.Ν.Ν.Σερρών
«ΤΙ Δ’ ΕΣΤΙΝ ΜΕΙΖΟΝ ΑΓΑΘΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΥΓΕΙΑΣ; »
Σωκράτης
Η υγεία όπως
είναι γνωστό, αποτελεί το πολυτιμότερο αγαθό και την βασική προϋπόθεση
ευημερίας του ανθρώπου. Είναι λοιπόν επιτακτική η ανάγκη με οποιαδήποτε θυσία
αλλά και κόστος η πολιτεία οι φορείς και όλοι όσοι ασχολούνται με αυτήν, να διαφυλάξουν
το ανεκτίμητο αυτό αγαθό.
Η Ελλάδα είναι
η μοναδική χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνορεύει αποκλειστικά με τρίτες
χώρες. Οι χώρες αυτές εμφανίζουν, μια σειρά προβλημάτων Δημόσιας Υγείας, που
προκύπτουν, από την αποδιοργάνωση των κρατών, τις μεταναστευτικές κινήσεις των
πληθυσμών και την παράνομη διακίνηση ανθρώπων, ζώων και προϊόντων.
Το προφίλ
υγείας που διαμορφώνεται, δείχνει μια
συνύπαρξη τόσο ορισμένων παραδοσιακών λοιμωδών και μεταδοτικών νοσημάτων όσο
και των σύγχρονων νοσημάτων της ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα τα συστήματα υγείας των χωρών της περιοχής αυτής , υστερούν
σημαντικά σε σχέση με τα αντίστοιχα των χωρών της Ε.Ε. και χρειάζονται
αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό.
Στην Ελληνική
πλευρά τα προβλήματα στις παραμεθόριες περιοχές,
εντείνονται από
την παραπάνω κατάσταση και από την αδυναμία ανάπτυξης μιας περιφερειακής
πολιτικής στην Δημόσια Υγεία.
Για τους
ανωτέρω λόγους και στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού προγράμματος INTEREG II ιδρύθηκαν τα
Διασυνοριακά Κέντρα Δημόσιας Υγείας (ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ) που
στοχεύουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής και του επιπέδου υγείας των κατοίκων
των παραμεθορίων περιοχών των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε. Ε.).
Στον Νομό
Σερρών ιδρύθηκε το ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ Σερρών
-Έχει πληθυσμό
210.000 κατοίκους περίπου και αποτελεί σήμερα την κύρια οδό επικοινωνίας της
Ελλάδος με την Βουλγαρία και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο συνοριακός
σταθμός του Προμαχώνα τα τελευταία χρόνια, έχει μετεξελιχθεί σαν τον κυριότερο
σταθμό εισόδου – εξόδου της χώρας.
Από τον σταθμό
εισέρχονται ετησίως νόμιμα περίπου 400.000 άτομα και 2.500 λαθραία εισερχόμενοι
( από Ανατολικές χώρες, Ασιάτες, Αφρικανοί κλπ σύμφωνα με επίσημα στοιχεία).
- Επίσης έχουν διαμορφωθεί κοινωνικές
σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών
Παρουσίαση Γειτονικών Περιοχών
- Το βιοτικό επίπεδο είναι χαμηλό
- Υγειονομική περίθαλψη πλημμελής
-
Έλλειψη στοιχείων για τα επιδημιολογικά και γενικότερα προβλήματα
Δημόσιας Υγείας
1) Από την αυξημένη διακίνηση στην περιοχή αγαθών,
ταξιδιωτών, την σύναψη κοινωνικών σχέσεων και την αύξηση των λαθρομεταναστών
έχουν δημιουργηθεί σημαντικά προβλήματα ως προς την εφαρμογή των οδηγιών της
Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας ( Π.Ο.Υ. ) .
2)
Ποταμός Στρυμόνας
α)
Μόλυνση των νερών του ποταμού
·
Από τα αστικά λύματα
·
Aπό τα ραδιούχα
απόβλητα των υδροθεραπευτηρίων της γειτονικής πόλης
Σαντάνσκι (
Βουλγαρία ) και του Σιδηροκάστρου.
·
Από
τα γεωργικά φάρμακα
β) Επιπολασμός κουνουπιών
Η διακίνηση αλλοδαπών και λαθρομεταναστών στην περιοχή
αυξάνει
τον κίνδυνο έκρηξης της Ελονοσίας.
3) Προβλήματα στην Ύδρευση
·
Υδροληψίες
από το όρος Μπέλες και Λαϊλιάς
στερούνται αλάτων
ιωδίου με
αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ενδημική μορφή βρογχοκήλης.
·
Φθορίαση
οδόντων, λόγω αυξημένης ποσότητας φθορίου
στο πόσιμο νερό.
4) Ραδιενέργεια
·
Κίνδυνοι
από την λειτουργία του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Κοζλοντούϊ
της Βουλγαρίας.
·
Από
τα κοιτάσματα ραδιενεργού Ραδίου και Ουρανίου που υπάρχουν στον ορεινό όγκο του
Λαϊλιά.
5) Στερεά
απόβλητα
Η έλλειψη διαχείρισης απορριμμάτων στην περιοχή προκαλεί μόλυνση υπογείων και επιφανειακών υδάτων και ανάπτυξη μυών και
εντόμων με δυσμενείς επιπτώσεις στην Δημόσια Υγεία.
Βασικοί στόχοι των ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ είναι:
Να στηρίξουν
τις παραμεθόριες περιοχές που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα δημόσιας
υγείας λόγω της γεωγραφικής τους θέσης.
Να
δημιουργήσουν ένα μόνιμο μηχανισμό συνεργασίας των Βαλκανικών χωρών.
Δραστηριότητες των ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ.
των
αναγκών σε υπηρεσίες υγείας.
λοιμωδών
νοσημάτων ( αφορά τα λοιμώδη νοσήματα και τα μεταδιδόμενα με το αίμα και με
γενετήσια επαφή νοσήματα ).
Μελέτη
νοσημάτων όπως η Βρουκέλλωση, Εχινοκοκκίαση, Λεϊσμανίαση, Σαλμονέλλωση,
Λύσσα, κλπ και δράσεις για τον περιορισμό των επιπτώσεων στη Δημόσια Υγεία.
§ Έλεγχος ποιότητας ποσίμου νερού και παρακολούθηση
της
διαχείρισης λυμάτων και στερεών αποβλήτων.
διενεργείται
εμβολιασμών ( σύμφωνα με την Π.Ο.Υ.) σε διακινούμενους πληθυσμούς.
Εκπαιδευτικά
και ενημερωτικά προγράμματα για την ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών Υγείας των
στελεχών των φορέων και των κατοίκων της περιοχής για την έγκαιρη αντιμετώπιση
και πρόληψη προβλημάτων δημόσιας υγείας.
Θα λειτουργεί
συντονιστικά σε τοπικό εθνικό και
διακρατικό επίπεδο, με χρήση προηγμένου
συστήματος τηλεπικοινωνιών.
Δυστυχώς το ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ Σερρών δεν λειτούργησε μέχρι σήμερα σύμφωνα με τις
προδιαγραφές και τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε. Οι λόγοι είναι πολλοί
και δεν είναι του παρόντος να τους αναλύσουμε. Ο πλέον σημαντικός είναι η
έλλειψη συντονισμού όλων των εμπλεκομένων φορέων ( Υπουργείο Υγείας , φορείς
Υγείας του Νομού, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας κλπ )
Στα πλαίσια της λειτουργίας του πραγματοποιήθηκαν :
-
4 Ημερίδες επιμόρφωσης στελεχών Υγείας και Ενημέρωσης
κοινού στις Σέρρες, Σιδηρόκαστρο, Ηράκλεια.
-
Επιδημιολογικός έλεγχος νοσημάτων στον Ν. Σερρών από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας ( ΕΣΔΥ).
Εξεδόθη μάλιστα εγχειρίδιο, για την Υγειονομική ταυτότητα της Διασυνοριακής Γραμμής Ελλάδας – Βουλγαρίας
και για τις έρευνες που αφορούν τη Δημόσια Υγεία του Νομού Σερρών.
-
Υπήρξε ικανοποιητική συνεργασία με το Κέντρο
Καταπολέμησης Κουνουπιών και Πολιτικής Προστασίας του Νομού. Ένα μέρος του
επιστημονικού εξοπλισμού του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ
χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται στο
Κέντρο Καταπολέμησης Κουνουπιών για επιδημιολογικούς κυρίως
σκοπούς
( έλεγχος ποταμού Στρυμόνα –
λίμνης Κερκίνης κλπ )
-
Στο συνοριακό σταθμό Προμαχώνα υπάρχει ένας χώρος όπου
απλώς φυλάσσεται ο εξοπλισμός του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ, χωρίς να χρησιμοποιείται και να συντηρείται λόγω
έλλειψης υποδομών αλλά και στοιχειώδους προσωπικού.
-
Ο εξοπλισμός του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ.
είναι μόνο στοιχειώδης .
-
Το υπάρχον
Υγειονομικό δυναμικό του Νομού, αξιοποιήθηκε ελάχιστα για εύρυθμη λειτουργία του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ. Σερρών παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, λόγω έλλειψης
συντονισμού και ανάληψης του ρόλου αυτού από ένα συγκεκριμένου φορέα.
-
Ουδεμία πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού έγινε παρά τις
αρχικές προτάσεις που προέβλεπαν στοιχειώδη κάλυψη από ανάλογο προσωπικό.
Το προσωπικό
αυτό θα ήταν ο συνδετικός κρίκος μεταξύ ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ. και
όλων των φορέων που εμπλέκονται για την ομαλή λειτουργία του.
Κλείνοντας θα
ήθελα να αναφέρω ότι οι υψηλοί στόχοι που ετέθησαν για την προάσπιση της
Δημόσιας Υγείας με την ίδρυση και λειτουργία του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ
Σερρών δεν επετεύχθησαν, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.
Μη επίτευξη των υψηλών στόχων του ΔΙ.ΚΕ.ΔΥ για την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας των
παραμεθόριων περιοχών