ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΝΕΟΛΑΙΑ

ΣΑΚΕΛΙΩΝ ΣΤΑΥΡΟΣ

ΓΕΝ. ΓΡ. ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ

Πριν από ενάμισι μήνα όταν υπογράφτηκε στην Αθήνα η συνθήκη προσχώρησης των 10 καινούριων μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο δείπνο που παρέθεσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας στους αρχηγούς των 25 κρατών – μελών έκλεισε την προσφώνησή του με μια φράση. Η φράση αυτή έλεγε ότι ευχόμουν να ‘ρθει αυτή η μέρα κατά την οποία όλοι μας θα αισθανόμαστε το ίδιο περήφανοι και με την ίδια διάθεση να προσφέρουμε για την Ευρωπαϊκή Ένωση για την ένωσή μας όπως το αισθανόμαστε ο καθένας για τη δική του πατρίδα. Η φράση μπορεί να έχει μια συναισθηματική φόρτωση και ίσως μια προοπτική και μια προτροπή και να ακούγεται μακρινή, αλλά νομίζω ότι πως κρύβει το νόημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αν είναι κάτι που ίσως οι παρούσες γενιές να μη το νιώσουν θα πρέπει να οικοδομηθεί μέσα από την εκπαίδευση μέσα από την κοινή μας προσπάθεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια διαδικασία να μας επιτρέψει κάποια στιγμή να νιώσουμε έτσι περήφανοι για την Ευρώπη να νιώσουμε πρώτα Ευρωπαίοι και Έλληνες να νιώσουμε πρώτα Ευρωπαίοι και μετά Γερμανοί και με την ίδια διάθεση που κάποιες γενιές παλαιότερα στην Ελλάδα προσέφεραν για την Ελλάδα με το ίδιο πνεύμα εθνικής συνείδησης και αυτοθυσίας να μπορέσουμε να το κάνουμε για την ένωση. Λένε πολλοί ότι βρισκόμαστε σ’ αυτό το δρόμο και άρα είναι ζήτημα των επόμενων γενιών να το διαμορφώσουν. Από την άλλη όμως μία ένωση, ένα κράτος όπως θέλουμε να το δούμε πρέπει να έχει τρία βασικά χαρακτηριστικά:

Ένα διαβατήριο

Ένα νόμισμα

Ένα στρατό

Προς το παρόν έχουμε πετύχει τα δύο, το διαβατήριο και το νόμισμα. Συζητούμε και οι συζητήσεις είναι δύσκολες και προβληματικές για να πετύχουμε το τρίτο. Όμως όλα αυτά για να τα πετύχει κανείς, για να σταθεί σε μια συζήτηση για παράδειγμα της δημιουργίας ευρωστρατού και του ρόλου του. Είναι ζήτημα ξανά συνείδησης εκπαίδευσης, παιδείας, άρα αυτό που πρέπει να δώσουμε, αν θέλουμε να πιστέψουμε και να πετύχουμε το στόχο είναι να δώσουμε κοινές πολιτικές, κοινές προσεγγίσεις που θα διαμορφώσουν στους νέους ανθρώπους αυτήν την αντίληψη. Εδώ και περίπου 5-6 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αρχίζουν να συζητούν τον ενιαίο τρόπο αντιμετώπισης των νέων ανθρώπων, ενιαίες πολιτικές, κοινές πολιτικές, κοινές προσεγγίσεις για τους νέους ανθρώπους.

Μια προσπάθεια που ουσιαστικά ξεκίνησε με τη λευκή βίβλο για τους νέους ανθρώπους που συντάχθηκε το 2000 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποτέλεσε την αφετηρία για να υπάρξει απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2001 για την εφαρμογή ανοιχτής μεθόδου συντονισμού στις πολιτικές για τους νέους ανθρώπους, την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανοιχτή μέθοδος συντονισμού για τις πολιτικές νεολαίες προβλέπει 4 βασικές κατευθύνσεις προβλέπει τον τομέα της πληροφόρησης, την προτεραιότητα της συμμετοχής, τον εθελοντισμό και την μεγαλύτερη αντίληψη για τα θέματα των νέων. Σ’ αυτές τις 4 βασικές μου προτεραιότητες οι 15 μέχρι χθες, οι 25 πλέον, προσπαθούμε να βρούμε κοινούς στόχους, κοινές κατευθύνσεις, κοινό πεδίο συζήτησης και ανάληψη κοινών μέτρων για να μπορέσουμε πραγματικά στις 25 χώρες να δώσουμε ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικό για τους νέους ανθρώπους. Όσον αφορά το πως θα ενημερώνονται , πως θα συμμετέχουν σε εθελοντικές δράσεις και στην κοινωνία των πολιτών και πως όλοι όσοι διαμορφώνουν πολιτικές θα λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες και προτεραιότητες των νέων ανθρώπων. Δεν είναι μια εύκολη προσπάθεια, μια αντίστοιχη προσπάθεια στον χώρο της εκπαίδευσης έχει πάρει επίσης ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και χιλιάδες ωρών συζητήσεων στο Συμβούλιο, στις Επιτροπές Συμβουλίου και στις ομάδες εμπειρογνωμόνων για να πετύχουμε στο προτελευταίο Συμβούλιο την υιοθέτηση κοινών στόχων κριτηρίων αναφοράς για το χώρο της εκπαίδευσης. Κάτι τέτοιο προσπαθούμε να πετύχουμε και στο συναφείς σχετικό χώρο τον πολιτικό για τους νέους. Όμως το να διαμορφώσεις εικόνα και πολιτικές που θα είναι ενιαίες και για τις 25 χώρες, είναι μια διαδικασία η οποία μπλοκάρεται, συναντά συνεχώς δυσκολίες, γιατί ακριβώς βασίζεται στην εφαρμογή της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην ένταξη των πολιτικών για τους νέους, όπως και τις πολιτικές στην εκπαίδευση στο κομμάτι της επικουρικότητας. Κάθε χώρα, κάθε κράτος-μέλος είναι υπεύθυνο για την πολιτική της εκπαίδευσης είναι υπεύθυνο για την πολιτική για την νεολαία και άρα οποιαδήποτε προσπάθεια κοινής προσέγγισης σ’ αυτούς τους χώρους απαιτεί τη συμφωνία και την ομοφωνία και των 15, αύριο και των 25, ώστε να γίνει και ένα παραμικρό βήμα σ’ αυτή την προσπάθεια. Είχαμε την ευκαιρία αυτό το εξάμηνο, ως ελληνική προεδρία να τρέξουμε σημαντικά αυτή την προσπάθεια. Κλείνοντας αυτή την προεδρία, τέλους αυτού του μήνα, μπορούμε να παρουσιάσουμε έναν σημαντικό απολογισμό στην προσπάθεια αυτών των κοινών πολιτικών και για το χώρο της εκπαίδευσης γιατί ακριβώς με τη δικιά μας προεδρία και τη δικιά μας προσπάθεια επιτεύχθηκε η υιοθέτηση των βιβλίων αναφοράς για το χώρο της εκπαίδευσης που για πρώτη φορά στην ιστορία, 25 χώρες αποφάσισαν ήδη να έχουν συγκεκριμένους στόχους των εκπαιδευτικών συστημάτων για τη σχολική διαρροή , για την συμμετοχή των νέων στη δευτεροβάθμια-τριτοβάθμια εκπαίδευση για την πρόσβαση των ευρωπαίων πολιτών στην δια βίου κατάρτιση, αλλά με την ίδια ταχύτητα και την ίδια υπευθυνότητα περάσαμε και πολιτικές για τους νέους ανθρώπους και αποφάσεις για τους νέους ανθρώπους στο χώρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Υπουργών νεολαίας. Άρα ο απολογισμός της ελληνικής προεδρίας περιλαμβάνει ήδη την υιοθέτηση κοινής συνθετικής τοποθέτησης για τους τομείς της πληροφόρησης και της συμμετοχής για τις 25 χώρες, όπου μπαίνουν οι βασικοί κατευθυντήριοι άξονες που θα πρέπει να ακολουθήσει κάθε κράτος-μέλος και όλη η ένωση για τα επόμενα χρόνια στο να προαχθεί η πληροφόρηση και η συμμετοχή των νέων στην Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετήσαμε ένα ψήφισμα για την αξία των Ολυμπιακών ιδεωδών. Όλη η υπόθεση δεν μπορεί να είναι υπόθεση μόνο δεικτών ή αριθμών. Η Ευρώπη αν είναι κάτι που τη διαχωρίζει από την Αμερική από τους άλλους ανταγωνιστές είναι η εμμονή της ιεραρχίας σε αξίες και σε ιδεώδη. Και θεωρήσαμε πως ήταν πολύ σημαντικό να υπάρχει ένα ψήφισμα που να θέτει τη σημασία των Ολυμπιακών ιδεωδών και μάλιστα με την επικαιρότητα που έχει για την χώρα μας και την Ευρώπη η διενέργεια των Ολυμπιακών αγώνων του χρόνου στη χώρα μας, να έχουν ένα ψήφισμα που να λέει ότι αυτά τα ιδεώδη είναι σημαντικά για τη διαμόρφωση των νέων ανθρώπων, υιοθετήσαμε επίσης μια σειρά συμπερασμάτων και για τα εργαλεία, τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ως Ευρώπη για τη υιοθέτηση των κοινών μας πολιτικών. Εδώ και 15 χρόνια περίπου λειτουργεί ένα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πρόγραμμα Νεολαία, το Νεολαία για την Ευρώπη και εθελοντική υπηρεσία για τους νέους, ήδη και εδώ στην πόλη σας και στο νομό υπάρχει ανάπτυξη και συμμετοχή σ’ αυτό το πρόγραμμα. Όμως η ανάγκη να υπάρχει και στο μέλλον αυτό το πρόγραμμα, όταν τα οικονομικά της Ένωσης αλλάζουν και οι συνθήκες γίνονται διαφορετικές με την ένταξη των νέων μελών, των νέων κρατών, θεωρούμε πολύ σημαντικό ως προεδρία να διατηρήσουμε αυτό το πρόγραμμα και θεωρώ ότι είναι μια από τις επιτυχίες της ελληνικής προεδρίας που υιοθετήθηκε ψήφισμα στο Συμβούλιο υπουργών ότι θα συνεχίσει να υπάρχει ένα πρόγραμμα εργαλείο για τις πολιτικές των νέων ανθρώπων, έτσι ώστε να υπάρχει και ο τρόπος και η γραμμή χρηματοδότησης για την εφαρμογή των κοινών πολιτικών. Δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό μια και το κομμάτι της πρωινής συζήτησης αφορά στην εκπαίδευση και την ανάπτυξη για την επιχειρηματικότητα να πω ότι στα πλαίσια και των ευρωπαϊκών στρατηγικών στα πλαίσια αυτού που ανέφερα πριν και της προσπάθειας αυτής το κομμάτι της ανάπτυξης, το κομμάτι της επιχειρηματικής δράσης των νέων ανθρώπων είναι ιδιαίτερα σημαντικό.

Ο στρατηγικός στόχος της Λισσαβόνας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας να γίνει μία Ευρώπη η πιο ανταγωνιστική οικονομία στο κόσμο μέχρι το 2010 και παράλληλα η Ευρώπη να είναι μια ενιαία χώρα στην οποία ο κάθε πολίτης να έχει δικαίωμα και πρόσβαση στην εργασία είναι βασικές κατευθύνσεις που για να αναπτυχθούν χρειάζεται εκπαίδευση, χρειάζεται ποιότητα στην εκπαίδευση, χρειάζεται ποιότητα στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης, αλλά χρειάζεται και ανάληψη δράσεων από τους ίδιους τους νέους. Η επιχειρηματικότητα των νέων, η ανάπτυξη πρωτοβουλιών στο χώρο της αγοράς είναι εργαλείο για την επίτευξη του στόχου της Λισσαβόνας, είναι εργαλείο για την ανάπτυξη και προφανώς θα πρέπει με κάθε τρόπο να ενισχυθεί αυτή η πρωτοβουλία. Λέγεται συχνά ότι στη χώρα μας έχουμε τη γονιδιακή αν θέλετε δυναμική στο χώρο της επιχειρηματικότητας, το εμπορικό δαιμόνιο, όμως οι σύγχρονες απαιτήσεις, οι σύγχρονες ανάγκες της αγοράς δεν αρκούνται από την γονιδιακή απλά υπεροχή μας στο τομέα των επιχειρήσεων. Χρειάζεται μια συστηματική προσπάθεια από την πολιτεία, από το εκπαιδευτικό σύστημα από τους φορείς που συμβάλλουν ήδη στην ανάπτυξη από τον επιχειρηματικό κόσμο, ώστε όλο και περισσότεροι νέοι να στραφούν προς αυτή την υπόθεση. Στην Γραμματεία Ν. Γενιάς έχουμε ήδη αναπτύξει ένα ειδικό πρόγραμμα για την ενίσχυση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Υπάρχει η δημιουργία των θυρίδων της νεανικής επιχειρηματικότητας σ’ όλη τη χώρα. Ήδη λειτουργούν τρεις, προχθές προκηρύχτηκαν οι επόμενες 12 και είχα την ευκαιρία λίγο πριν ξεκινήσουμε εδώ τη συζήτηση να δούμε τη δυνατότητα ανάπτυξης μιας πρόσθετης θυρίδας στη Κεντρική Μακεδονία, στο χώρο των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, των Τεχνολογικών ή Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων ώστε πραγματικά το κομμάτι της παραγωγής το κομμάτι της επιστήμης να συνδεθεί με το νεανικό ανθρώπινο δυναμικό και να συμβάλει στην ανάπτυξη της περιοχής.

Κλείνοντας θα έλεγα λοιπόν ότι για πρώτη φορά ίσως και στη χώρα μας αλλά και συνολικά στο υπερεθνικό σχήμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα πράγματα δεν είναι ασαφή και θολά. Υπάρχει μια σειρά κειμένων, μια σειρά στόχων, μια σειρά μέτρων και μια σειρά προοπτικών που ανοίγονται, που μπορούν να εξασφαλίσουν θετικά αποτελέσματα και για τη καλύτερη θέση των νέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα είναι 150.000.000 μετά την ένταξη των καινούργιων κρατών – μελών αλλά και για την ανάπτυξη μέσα από την προώθηση της επιχειρηματικότητας η οποία πρέπει να βασιστεί στην εκπαίδευση και στην ενίσχυση πρωτοβουλιών. Αυτό που απομένει είναι για να ζωντανέψουν τα κείμενα, για να μπορέσουν να επιτευχθούν οι δείκτες, για να μπορέσουν να υλοποιηθούν οι στόχοι είναι η πρόσθετη ενεργοποίηση φορέων, ανθρώπων, δομών που μπορεί ήδη να υπάρχουν και να κινούνται σε έναν παράλληλο αλλά πολλές φορές δυστυχώς επάλληλο επίπεδο να συνταχθούν στο σχέδιο αυτό, να συνεισφέρουν-καθένας με το δικό του κομμάτι- και να μπορέσουν να πετύχουν αυτούς τους στόχους. Το σημερινό Αναπτυξιακό Συνέδριο είναι μια πρωτοβουλία που νομίζω πως βρίσκεται σ’ αυτήν την κατεύθυνση έστω και με την αναπαραγωγή των συζητήσεων μέσα από τα πρακτικά ή μέσα από συνεργασίες που μπορούν να δημιουργηθούν και για την περιοχή των Σερρών αλλά και για την περιοχή συνολικά της Κεντρικής Μακεδονίας μπορεί να δώσει δυναμική και να δώσει προοπτικές ουσιαστικής ανάπτυξης για την περιοχή.

Ο χώρος έχει τις υποδομές πλέον, τις τεχνικές ή τις φυσικές για να μπορέσει να προσφέρει ανάπτυξη. Το ανθρώπινο δυναμικό υπάρχει και νομίζω ότι και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιοχής ήδη βρίσκονται σ’ αυτή τη κατάσταση. Μένει να ξεκολλήσουμε ίσως τους νέους από την αβεβαιότητα και να αισθανθούν ότι το καινούργιο δεν πρέπει να είναι παραληπτικό αλλά μπορεί να είναι προκλητικό, ενδιαφέρον και σίγουρα δημιουργικό.