ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ SOCRATES

Giuseppe Ruffolo

Είναι πάντα δύσκολο να εκφράσει κανείς με λόγια , αισθήματα που βρίσκουν καταφύγιο, στην καρδιά και στην ψυχή.

Παρ΄ όλα αυτά θα προσπαθήσω να σας δώσω μια ιδέα όσον το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα, από την δική μου εμπειρία ‘SOCRATES’.

Πριν ξεκινήσω το ταξίδι για την Ελλάδα, γνώριζα αυτήν την χώρα σαν ένα μέρος γεμάτο ιστορία, γενέτειρα και ρίζα του πολιτισμού. Αλλά ήμουν σίγουρος ότι όλα αυτά ήταν μέρος ενός παρελθόντος που επομένως θα ανακατευόταν κ εν τέλη μπερδευόταν με μια μυθολογία σχεδόν υπέρπραγματική. Γνώριζα επίσης, όπως ο καθένας , την φήμη που έχει η νησιώτικη Ελλάδα με τα περίφημα πελάγη της, που γίνονται τόπος εξόρμησης για χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο προερχόμενοι από κάθε γωνία της γης σε αναζήτηση διακοπών σύντομων και κενών: και υπογραμμίζω την λέξη ‘κενό’ γιατί αν κάποιος δεν επισκεφθεί την ηπειρωτική Ελλάδα, την πραγματική Ελλάδα δεν μπορεί να αντιληφθεί το νόημα όσων προσπαθώ να σας εκφράσω.

Παρ΄ όλο το νεαρό της ηλικίας μου, πάντα ταξίδευα πολύ, αλλά δεν μου έτυχε ποτέ να αισθανθώ αυτό που αισθάνθηκα όταν έφτασα εδώ. Είναι δύσκολο να ειπωθεί αλλά, ίσως ακόμη πιο δύσκολο να κατανοηθεί: το ταξίδι από την Ιταλία δεν μου φάνηκε σαν ένα ταξίδι προς ένα άγνωστο μέρος όπως ήταν εν μέρει, η Ελλάδα για μένα, αλλά περισσότερο σαν ένα ταξίδι επιστροφής στον τόπο καταγωγής μου: και δεν μιλώ για τους δεσμούς αίματος ή σώματος ή όλους εκείνους τους δεσμούς που αφορούν την ύλη, μιλάω για την καταγωγή του πνεύματος και της ψυχής. Η φωνή μου τρέμει προφέροντας αυτές τις λέξεις που εύκολα μπορούν να παρεξηγηθούν, γι΄ αυτό θα ήθελα να σας επιβεβαιώσω ότι λατρεύω τον τόπο μου: εκεί πέρα βρίσκετε η οικογένεια μου, το σπίτι μου, η ζωή μου αλλά τίποτα δεν μπορεί να μου απαγορεύσει να λέω αυτό που σκέφτομαι και κυρίως να σκέφτομαι αυτά που νοιώθω.

Αισθάνομαι ιδιαίτερα χαρούμενος όταν σκέφτομαι ότι εκείνο το στενό της Μεσογειακής θάλασσας που χωρίζει την δική μου Ιταλία από την (θα μου επιτρέψετε) δική μου Ελλάδα είναι μόνο ένα τυχαίο γεωλογικό λάθος χωρίς κάποια ουσιαστική βάση. Στρέφοντας ελαφρώς το βλέμμα προς την ανατολή, συναντάμε μελωδία, αγάπη, ποίηση, ζεστασιά, προερχόμενα από μια χώρα παραμελημένη από τον υπόλοιπο κόσμο διότι δεν έχει εκείνη την πολιτική και οικονομική δύναμη που την χαρακτηρίζει μια φορά ή γιατί της λείπουν, ή δεν έχουν εκμεταλλευτεί καταλλήλως, εκείνες οι πηγές που προσελκύουν τους επενδυτές. Μια μικρή χώρα αλλά και ταυτόχρονα μεγάλη και καταπληκτική της οποίας και ο αέρας μόνο είναι σε βαθμό να ξαναφέρει την άνοιξη στις καρδιές ακόμη και σε μία αποπληκτική μέρα. 

Δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε το πόσο είμαστε ίδιοι. Κι έτσι είναι αρκετό (τουλάχιστον για μένα ήταν) το να αγγίξει κανείς το ελληνικό έδαφος για να αρχίσει να τραγουδά όπου, όπως κι όταν θέλει, τραγούδια των οποίων αγνοεί τελείως τη σημασία. Και να μην σας ξαφνιάσει, φίλοι μου, εάν πιο αργά με δείτε να χορεύω πάνω στα τραπέζια στους ρυθμούς της παραδοσιακής μουσικής ή να συγκινούμαι με τις νότες ενός παλαιού ρεμπέτικου τραγουδιού ή ακόμη να χαμογελάω γλυκά σιγοπίνοντας ένα ποτηράκι τσίπουρο καθώς αφήνομαι στα χέρια του Διόνυσου κατά την διάρκεια μιας φιλοσοφικής συζήτησης που αξιώνει να λύσει τα προβλήματα όλου του κόσμου.

Μ΄ αυτά τα λόγια δεν έχω σκοπό να σας παραπλανήσω: το SOCRATES είναι ένα σοβαρό πρόγραμμα και όχι μόνο παιχνίδια και διασκέδαση. Αξιόλογο κι από ακαδημαϊκής πλευράς, με βοήθησε αρκετά ώστε να καταλάβω την βαθιά ουσία των σπουδών μου: η οικονομία, όχι μόνο σαν σχήματα, θεωρίες, χρήμα και εξεισώσεις αλλά μια καινούργια οικονομία δυναμική, μια οικονομία ‘κλειδί’ για να καταλάβουμε τον κόσμο που κινείτε γύρω μας: μια οικονομία πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα απ΄ όσο είναι το είδος των σπουδών που συχνά συναντούμε στην πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών πανεπιστημίων Και το μυστικό μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας είναι ακριβώς αυτό : το να μπορέσει κανείς να συνδυάσει το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Και όσον αφορά αυτό, πρέπει να πω ότι η Ελλάδα με έχει εκπλήξει πολύ θετικά. Με τιμά το γεγονός ότι έχω γνωρίσει ανθρώπους που δεν περιφρονούν την παρέα των φίλων αλλά και που δεν τραβιούνται πίσω όταν φτάνει η στιγμή της σκληρής δουλειάς.

Χάρηκα πάρα πολύ όταν διαπίστωσα ότι αυτό που αντιπροσωπεύει η Ελλάδα στο παρελθόν δεν ήταν καθόλου τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα των δικών της εποικοδομητικών ανθρώπων, ανοιχτή σ΄ οποιαδήποτε σύγκριση. Ένας λαός έτοιμος να σου ανοίξει κάθε πόρτα για να σε φιλοξενήσει χωρίς να χάνει την βαθιά ριζωμένη αξιοπρέπεια του.

Έχω γνωρίσει ανθρώπου ( ονόματα δεν λέω γιατί ότι και να πω είναι λίγο σε σχέση με αυτά που έχουν κάνει για μένα) που μου έχουν προσφέρει μία αδερφική αγκαλιά όταν εγώ την είχα ανάγκη. Άνθρωποι που μου έχουν προσφέρει, και ακόμη που μου προσφέρουν, το σπίτι τους, το τραπέζι τους, την καρδιά τους, με αποτέλεσμα να με πείσουν ότι η οικογένεια μου δεν είναι πλέον μόνο μία, δεν έχω μόνο έναν πατέρα και μία μητέρα και τα αδέρφια που αυτοί μου χάρισαν. Όλα αυτά μου δημιουργούν μία ευχάριστη σύγχυση κι ένα δίλημμα εάν δηλαδή είναι καλύτερα να ζω σ΄ ένα μέρος παρά σ΄ ένα άλλο. Ένας λαός ικανός να μου δωρίσει την γλώσσα του, τόσο δύσκολη και ακατανόητη στους περισσότερους, χωρίς δυσκολία διότι άμεση συνέπεια ενός πολύ πιο σημαντικού δώρου: το πνεύμα του.

Αυτό είναι, κύριοι, που με κάποια ιδιαίτερη συγκίνηση, προσπαθώ να σας μεταδώσω σήμερα.

Θα μπορούσα να σας μιλήσω για πολλά πράγματα ακόμη: θα μπορούσα να σας περιγράψω το ωραίο σπίτι μου στο οποίο έμενα κατά την διάρκεια της διαμονής μου εδώ, και την όμορφη παρέα που είχα σχεδόν κάθε βράδυ, ή ακόμη την φιλική σοβαρότητα των υπευθύνων του προγράμματος ‘SOCRATES’. Όλα αυτά τα πράγματα, μαζί με πολλά άλλα, όμορφα και σημαντικά από μόνα τους, είναι όμως μια απλή γαρνιτούρα της πιο βαθιάς ουσίας που το ‘ SOCRATES’ προσφέρει στην Ελλάδα και της οποίας, πιστέψτε με, ακόμη δεν έχω χορτάσει.